6972000307 Καρνεάδου 26, Κολωνάκι / Τατοΐου & Μπουρνόβα 2, Κηφισιά g.s.koutras@gmail.com
hero image

Θεραπεία ακράτειας ούρων

Θεραπεία ακράτειας ούρων {noPicture}

Η ακράτεια ούρων είναι σύμπτωμα, όχι πάθηση. Η κάθε περίπτωση εξατομικεύεται. Προϋποθέτει καλή εξέταση ώστε να διαπιστωθεί το αίτιο της ακράτειας και οι θεραπευτικές επιλογές οι οποίες είναι πολυάριθμες πρέπει να συζητούνται με την ασθενή. Η αντιμετώπιση εξαρτάται, από τον τύπο της ακράτειας, την ένταση των συμπτωμάτων, τον τρόπο ζωής, τις συνυπάρχουσες παθήσεις και φυσικά τις προτιμήσεις της γυναίκας.


Τι είναι η ακράτεια ούρων;
Η ακράτεια σημαίνει την ακούσια αποβολή ούρων και είναι συχνό πρόβλημα. Εκτιμάται ότι σχεδόν οι μισές από τις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες πάσχουν από κάποια μορφή ακράτειας, ενώ μόλις το ¼ θα ζητήσει ιατρική βοήθεια για το πρόβλημα αυτό.
Η βαρύτητα ποικίλει σημαντικά,  από περιστασιακή απώλεια με το βήχα ή το φτέρνισμα, έως επείγουσα ανάγκη ούρησης προτού να προφτάσει η ασθενής στη τουαλέτα. Πολλές γυναίκες είτε διστάζουν να συζητήσουν το πρόβλημα, είτε θεωρούν την απώλεια ούρων μια φυσιολογική εκδήλωση της γήρανσης. Εντούτοις, στις περισσότερες περιπτώσεις η ιατρική βοήθεια μπορεί να αποκαταστήσει το μηχανισμό της ούρησης και να διορθώσει την ακράτεια.


Ποια τα συμπτώματα της ακράτειας;
Συχνότερα οι ασθενείς αισθάνονται μία περιστασιακή απώλεια ούρων. Αυτή συμβαίνει με την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, δηλαδή με το βήχα, το φτέρνισμα ή την άρση βάρους, σπανιότερα με το γέλιο. Άλλες φορές, η γυναίκα επείγεται να πάει στη τουαλέτα επειγόντως, ή αισθάνεται την απώλεια ούρων καθώς πηγαίνει σε αυτή.  


Ποια τα είδη της ακράτειας;
Υπάρχουν διάφορα είδη ακράτειας. Η διάκριση είναι σημαντική διότι η θεραπευτική προσέγγιση είναι διαφορετική σε κάθε τύπο ακράτειας.

► Ακράτεια προσπάθειας (Stress incontinence). Οπωσδήποτε δεν έχει κάποια σχέση με το ψυχολογικό stress. Η ακράτεια προσπάθειας σημαίνει ότι η απώλεια των ούρων συμβαίνει μαζί με το αυξημένο έργο ή τη προσπάθεια της κοιλιάς. Κατά συνέπεια η πίεση στο εσωτερικό της ουροδόχου κύστης ξεπερνά τις αντοχές του σφιγκτήρα. Αυτό συμβαίνει με το βήχα, τον πταρμό (φτέρνισμα), το γέλωτα (γέλιο), τη σωματική άσκηση ή την άρση βάρους.
► Ακράτεια ούρων από έπειξη = επιτακτική (Urge incontinence). Χαρακτηρίζεται από αιφνίδια και έντονη αίσθηση ούρησης η οποία ακολουθείται από ακούσια απώλεια ούρων, συχνά προτού η γυναίκα φτάσει στη τουαλέτα. Μπορεί να ακολουθείται και από συχνοουρία, η νυχτουρία (ούρηση κατά τη διάρκεια της νύχτας). Μικρά επεισόδια επιτακτικής ακράτειας ενδεχομένως να οφείλονται σε ουρολοίμωξη. Η παρατεταμένη επιτακτική ακράτεια μπορεί να είναι νευρολογικής αιτιολογίας.
► Ακράτεια από υπερπλήρωση (Overflow incontinence). Η ασθενής μπορεί να νιώθει συχνή ή παροξυσμική την απώλεια ούρων επειδή η ουροδόχος δεν αδειάζει πλήρως, οπότε παραμένει συνεχώς πλήρης.   
► Λειτουργική ακράτεια ή από αναπηρία. Μία υποκείμενη νόσος ή αναπηρία (νευρολογική, ορθοπεδική), όπως αρθρίτιδα, νόσος Parkinson ή άνοια,  είτε αναστέλλει την αίσθηση επιθυμίας προς ούρηση, είτε δυσχεραίνει την έγκαιρη μετάβαση στη τουαλέτα.
► Ακράτεια μεικτού τύπου  (Mixed incontinence). Συνδυασμός της επιτακτικής ακράτειας με την ακράτεια προσπάθειας. 
 
Ποια τα αίτια της ακράτειας.
Η ακράτεια ούρων δεν είναι διάγνωση, αλλά σύμπτωμα. Μπορεί να οφείλεται σε υποκείμενη νόσο ή σε φυσική αιτία. Μπορεί να είναι εμμένουσα σε διάρκεια, είτε παρωδική όπως κατά την ουρολοίμωξη. Η διερεύνηση της αιτίας, προϋποθέτει φυσική εξέταση από γυναικολόγο ή ουρολόγο, ενώ πιθανώς να χρειαστούν επιπλέον εξετάσεις για τη διάγνωση του  τύπου της ακράτειας. Διακρίνουμε τη παροδική από την επίμονη ακράτεια:

Α) Προσωρινή (παροδική) ακράτεια: Δεν είναι κατ’ ανάγκη παθολογική. Συνήθως υποχωρεί δίχως θεραπεία σε διάστημα λίγων ημερών και οφείλεται σε πολλά αίτια: 
Διατροφή: Κάποιες τροφές και διουρητικά υγρά μπορεί να διεγείρουν τους νεφρούς και να αυξήσουν τη ποσότητα των ούρων στην ουροδόχο κύστη. Σε αυτές περιλαμβάνονται το αλκοόλ, η καφεΐνη, τα ανθρακούχα αναψυκτικά, οι γλυκαντικές ουσίες, οι όξινοι χυμοί, η σοκολάτα, τα καυτερά καθώς και υψηλές ποσότητες της βιταμίνης C.
Ουρολοίμωξη: ο ερεθισμός του τοιχώματος του κατώτερου ουροποιητικού από μικρόβια προκαλεί δυσουρία (πόνο ή καύσος στην ούρηση) και συχνά ακράτεια ούρων.
Δυσκοιλιότητα: Το ορθό (κατώτερο τμήμα του παχέος εντέρου) βρίσκεται πλησίον της κύστης και «μοιράζεται» νεύρωση με αυτή. Η δυσκοιλιότητα μπορεί να προκαλέσει την υπερδραστηριότητα σε αυτά τα νεύρα με ακόλουθη ακράτεια ούρων.  

Β) Επίμονη (εμμένουσα) ακράτεια: Η ακράτεια η οποία διαρκεί περισσότερο από λίγες μέρες, μπορεί να οφείλεται σε πολυάριθμα αίτια:
Κύηση: Οι ορμονικές μεταβολές στο 1ο τρίμηνο και η πίεση της κεφαλής του εμβρύου στη κύστη κατά το 3ο τρίμηνο είναι συνήθεις αιτίες για την εκδήλωση ακράτειας ούρων στη κύηση.
Κολπικός τοκετός: ακόμα και ο φυσιολογικός κολπικός τοκετός, δίχως απαραίτητα να είναι εργώδης, «εξασθενεί» τους μύες του πυελικού εδάφους, μπορεί να επηρεάσει τη νεύρωση, ή να προκαλέσει και πρόπτωση. Η πρόπτωση των πυελικών οργάνων σημαίνει τη διαταραχή της ανατομίας της περιοχής και συχνά εκδηλώνεται με κάποια από τις μορφές ακράτειας.
Ηλικία: Οι περισσότεροι ταυτίζουν την ακράτεια με την τρίτη ηλικία. Η γήρανση μειώνει την ελαστικότητα του μυϊκού τοιχώματος της κύστης, με αποτέλεσμα να φιλοξενεί μικρότερη ποσότητα ούρων. Επίσης οι ακούσιες συσπάσεις του τοιχώματος της κύστης γίνονται ολοένα συχνότερες όσο αυξάνει η ηλικία. 
Εμμηνόπαυση:  Η απουσία των οιστρογόνων έχει επίπτωση στο μεταβατικό  επιθήλιο της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας και μπορεί να αυξήσει την ακράτεια.
Υστερεκτομή: Κατά την αφαίρεση της μήτρας και του τραχήλου (ολική υστερεκτομή) διατέμνονται οι σύνδεσμοι του πυελικού εδάφους και μπορεί μετεγχειρητικά να επηρεάσουν τη στατικότητα των υπολοίπων οργάνων της πυέλου. 
Απόφραξη: το κώλυμα στη πορεία των ούρων, από πέτρα, όγκο, εκκόλπωμα ή εξωτερική συμπίεση μπορεί να προκαλέσει ακράτεια.
Νευρολογικές διαταραχές: διάφορα νευρολογικά νοσήματα (σκλήρυνση κατά πλάκας, εγκεφαλικό επεισόδιο, τραύμα ή κήλη στη σπονδυλική στήλη, νόσος Parkinson), αλλά και φάρμακα (αντικαταθλιπτικά, αντιεπιληπτικά) μπορεί να παρεμβαίνουν στη φυσιολογική λειτουργία της κύστης.
Στους άνδρες η υπερπλασία του προστάτη και ο καρκίνος του προστάτη όπως και οι θεραπευτικές προσεγγίσεις που γίνονται αυξάνουν τη πιθανότητα για ακράτεια ούρων.

 

Ποιοι οι παράγοντες κινδύνου της ακράτειας;
Στους παράγοντες κινδύνου της ακράτειας περιλαμβάνονται οι ακόλουθοι:
Φύλο: Στις γυναίκες η ακράτεια προσπάθειας είναι συχνότερη. Καταστάσεις όπως η κύησης, ο κολπικός τοκετός και η εμμηνόπαυση επιδρούν στη λειτουργία του σφιγκτήρα της ουρήθρας. Αντίθετα στους άνδρες, η υπερτροφία του προστάτη προκαλεί συχνότερα την επιτακτική  και την ακράτεια από υπερπλήρωση.
Ηλικία: Με την προοδευτική γήρανση, τόσο το τοίχωμα της ουροδόχου κύστης όσο και αυτό της ουρήθρας, εξασθενεί και «χάνει» την ελαστικότητα του. Με τον τρόπο αυτό, ελαττώνεται η χωρητικότητα της κύστης ενώ αυξάνονται οι ακούσιες συστολές στο τοίχωμα της.
Σωματικό Βάρος: Η παχυσαρκία αυξάνει τη πίεση του δέχεται η ουροδόχος κύστη και οι μύες της περιοχής, προκαλώντας μια αδιάλειπτα ενισχυμένη  λειτουργία των σφιγκτήρων. Συνεπώς, σε περαιτέρω αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης, όπως με το βήχα ή το φτέρνισμα, οι σφιγκτήρες «αποτυγχάνουν» να ανταποκριθούν με σύγχρονη αύξηση της συστολής τους.
Κάπνισμα: Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο ακράτειας ούρων.
Κληρονομικότητα: Η κληρονομική προδιάθεση παρατηρείται στην επιτακτικού τύπου ακράτεια.
Άλλα νόσήματα: Η συνύπαρξη νευρολογικών παθήσεων ή σακχαρώδους διαβήτη αυξάνει το κίνδυνο της ακράτειας.

 

Ποιες οι επιπλοκές της ακράτειας;
Στις επιπλοκές της χρόνιας ακράτειας περιλαμβάνονται:
Δερματικές παθήσεις: αφορούν το δέρμα στην ευαίσθητη περιγεννητική περιοχή. Η συνεχής υγρασία προκαλεί ερεθισμούς, δερματικές λοιμώξεις και εξελκώσεις.
Ουρολοιμώξεις: Οι υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις είναι συχνές σε γυναίκες με ακράτεια ούρων.
Επίπτωση στην καθημερινότητα: Η ακράτεια ούρων συχνά επηρεάζει την προσωπική και κοινωνική ζωή, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έχει επίδραση στις προσωπικές σχέσεις και τη σεξουαλική ικανοποίηση.  
Επίπτωση στη ψυχολογία: Μολονότι η ακράτεια δε σχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα, συνδέεται με κατάθλιψη, μείωση της απόδοσης στην εργασία, και κοινωνική απομόνωση.

 

Πίσω